Digitale soevereiniteit in de cloud: een wake-up call

De afhankelijkheid van Big Tech

Europese organisaties – van overheidsinstellingen tot universiteiten – zijn het afgelopen decennium in rap tempo in een toenemende mate afhankelijk geworden van Big Tech en hun cloudoplossingen. Menig organisatie draait zijn hele automatisering op Amerikaanse clouddiensten zoals Microsoft 365. Een open brief van bezorgde medewerkers aan de Radboud Universiteit wees er recent op dat de universiteit “voor al haar (kantoor)werk afhankelijk is van Microsoft Office 365 en andere (Amerikaanse) bedrijven”, met alle risico’s van dien in het huidige geopolitieke klimaat [cs.ru.nl]. Ook binnen de Rijksoverheid zien we deze trend: volgens de Algemene Rekenkamer draait meer dan de helft van de belangrijkste cloudservices bij het Rijk inmiddels op de public clouds van Amazon, Microsoft of Google. Het kwalijke is dat dit vaak gebeurde zonder een bewuste strategische afweging [rekenkamer.nl].

Deze cloudgiganten bieden innovatie, schaalvoordelen en hoge beveiligings-standaarden. Toch groeit de vrees dat deze diepe afhankelijkheid van Big Tech onze digitale soevereiniteit ondermijnt. Digitale soevereiniteit betekent dat een land of organisatie zelf zeggenschap houdt over zijn digitale infrastructuur en data, conform eigen waarden en wetten. Als cruciale IT volledig in handen is van buitenlandse partijen, komt die zeggenschap in het geding. Geopolitieke verschuivingen kunnen dan ineens voelbaar worden in jouw serverruimtes en applicaties.